Rada Przedsiębiorczości przyjęła stanowisko w sprawie konieczności uruchomienia rządowego wsparcia dla budownictwa mieszkaniowego. Powinien on przybrać formę programu finansowanych przez BGK gwarancji dla banków, który pozwoliłby obniżyć poziom wkładu własnego dla osób biorących kredyt hipoteczny na swoje pierwsze mieszkanie. Wprowadzenie takiej regulacji zaproponowali Pracodawcy RP wraz z Think Thank HRE w czerwcu tego roku.
Rada Przedsiębiorczości na posiedzeniu 19 sierpnia przyjęła stanowisko w sprawie wsparcia dla budownictwa mieszkaniowego, jako ważnego elementu działań antykryzysowych. Stanowisko to bezpośrednio uwzględnia wnioski z raportu Pracodawców RP i HRE Think Thank zaprezentowanych publicznie w połowie czerwca w raporcie „Pierwsze mieszkanie jako impuls rozwoju polskiej gospodarki w czasach pandemii”.
Członkowie Rady zauważyli, iż pierwsze miesiące pandemii koronawirusa zmieniły sytuację w polskiej gospodarce, w tym wymusiły zmianę podejścia instytucji finansowych do klientów ubiegających się o kredyty mieszkaniowe. Powodem takiego podejścia jest bezpieczeństwo powierzonych wkładów. Przepisy ostrożnościowe przełożyły się na konieczność odłożenia decyzji o wzięciu kredytu przez tysiące polskich rodzin. To z kolei zmniejszyło liczbę transakcji na rynku mieszkaniowym, liczbę udzielanych kredytów hipotecznych, a tym samym zwiększyło opóźnienia w zaspakajaniu najważniejszej społecznie potrzeby, jaką jest własne mieszkanie. Na ten spadek popytu zareagowali deweloperzy ograniczając liczbę wniosków o rozpoczęcie nowych inwestycji.
Ponieważ trudno jest oszacować czas trwania pandemii i negatywnych zjawisk wywołanych jej istnieniem Rada Przedsiębiorczości uznała za konieczne zaproponowanie działań interwencyjnych poprzez zainicjowanie dedykowanego programu działań regulacyjnych i gwarancyjnych, które przełożą się na wzrost liczby nowych mieszkań. Zwłaszcza, że jak wskazano w stanowisku – budownictwo mieszkaniowe w sposób bezpośredni i pośredni przysparza w Polsce ponad 8,4 proc. PKB. „W Polsce wciąż brakuje ok. 2,1 mln mieszkań. Chociaż kondycja sektora budownictwa mieszkaniowego w dobie pandemii na tle innych sektorów nie jest najgorsza, to niezbędne są rozwiązania systemowe. Z jednej strony pozwolą na kontynuację trendu zwyżkowego w sektorze, a z drugiej dadzą milionom Polaków łatwiejszy dostęp do kredytów hipotecznych i wymarzonego, własnego, pierwszego mieszkania. Musimy szukać niekonwencjonalnych rozwiązań pozwalających przywrócić rozwój gospodarczy” – mówi Andrzej Malinowski, Prezydent Pracodawców RP.
Rada Przedsiębiorczości postuluje opracowanie i wdrożenie spójnego, kompleksowego programu mieszkaniowego. Jako jedno z potrzebnych dziś działań interwencyjnych, Rada wskazuje program gwarancji BGK pozwalający na obniżenie poziomu wkładu własnego w przypadku mieszkań kupowanych na własny użytek przez kredytobiorców przy jednoczesnym zachowaniu kryteriów badania zdolności kredytowej osób aplikujących. „Cieszę się, że nasze propozycje znalazły poparcie ze strony podmiotu reprezentującego polski świat realnej gospodarki, jakim jest Rada Przedsiębiorczości. Obniżenie poziomu wkładu własnego potrzebnego do uzyskania kredytu to dobre rozwiązanie dla rynku. Oznacza to konieczność uruchomienia programu gwarancji finansowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Dzięki gwarancjom kredytobiorcy nie będą musieli wykładać tak dużych kwot jak dotychczas, by otrzymać kredyt hipoteczny na własne mieszkanie, a to zwiększy liczbę branych kredytów. Jednocześnie badanie zdolności kredytowej gwarantuje utrzymanie bardzo wysokiego poziomu spłat rat kredytowych. Osobiście jestem zbudowany, że uzyskaliśmy tak ważne wsparcie dla naszego projektu, który w systemowy sposób rozwiązuje problemy gospodarcze, społeczne oraz wspomaga bezpieczeństwo sektora bankowego. Uważam, że program może i powinien być jednym z filarów rozwiązań dla rynku mieszkalnictwa. Ten sektor liczy na systemowe, antycykliczne i antykryzysowe rozwiązania zaimplementowane tak szybko jak to tylko możliwe” – mówi Michał Cebula, Prezes Zarządu HRE Think Tank.
Obok zapewnienia nowych mieszkań, Rada przedsiębiorczości postuluje, by program gwarantował także:
- budowanie skłonności gospodarstw domowych do długoterminowego oszczędzania na cele mieszkaniowe, emerytalne i zdrowotne poprzez stworzenie efektywnego systemu długoterminowego oszczędzania w formule kas oszczędnościowo-budowlanych
- sposoby zapewniające refinansowanie kredytów hipotecznych i stworzenie płynnego rynku obrotu listami zastawnymi
- wspieranie dążeń do własności mieszkaniowej poprzez wprowadzenie ulgi budowlanej w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT)
- usprawnienie obrotu gruntami rolnymi i gruntami pod zabudowę
- współfinansowanie i wspieranie lokalnych, oddolnych inicjatyw mieszkaniowych zarówno spółdzielczych, jak i samorządowych
- zapewnienie dostępnej oferty mieszkaniowej dla osób starszych, osób niepełnosprawnych oraz rodzin wielodzietnych
- wsparcie rozwoju nowych technologii w budownictwie i eksploatacji mieszkań (prefabrykaty, energooszczędność, kwestia smogu i ekologicznych rozwiązań, mieszkań spełniających potrzeby określonych grup społecznych)
- uporządkowanie procesu planowania przestrzennego
Rada Przedsiębiorczości liczy na współpracę ze strony wszystkich sił politycznych. Długoterminowy rozwój budownictwa mieszkaniowego jest ważnym celem strategicznym, społecznym i gospodarczym, a jego realizacja może sprzyjać wychodzeniu z kryzysu.
